Letra e Muharrem Gajtanit dërguar Presidentit të Lobit Shqiptar Euro-Atlantik, me lutjen e tij që të hulumtohet Antonio Bruni nga Ulqini, një autori shqiptar i viteve 1596, që shkruan fakte historiketë viseve të banuara me shqiptar!
Ja letra origjinale!
Baylerbejlik i Rumelis
Shkruar 1596
Kohët e fundit kam lexuar një dokument “Bejlerbejlik i Rumelit (1596)” të shkruar nga Antonio Bruni me origjinë nga Ulqini.
Antonio Bruni ishte shqiptar dhe ky fakt i jep shkrimit të tij një rëndësi të veçantë: përshkrimi i trojeve shqiptare në traktatin e tij është tregimi i përgjithshëm më i hershëm i mbijetuar për Shqipërinë që është shkruar nga një autor shqiptar i identifikueshëm.
Teksti i traktatit të Antonio Brunit nuk u botua kurrë dhe asnjë autor i mëvonshëm nuk duket të ketë cituar ndonjëherë drejtpërdrejt.
Antonio Bruni shkruan se shqiptarët jetojnë në një pjesë të Epirit, Dardanisë, Maqedonisë dhe një cep të Ilirisë, ata që janë në anën dalmat janë katolikë romakë, ndërsa të tjerët, nga Durrësi në jug, janë të gjithë ortodoksë. Gjuha e këtyre njerëzve është shumë e ndryshme nga sllavishtja dhe greqishtja. Mund të jetë alane, ose gotike, e sjellë atje nga Alariku, i cili qëndroi për një kohë të gjatë në Epir, ose në të vërtetë mund të jetë gjuha e lashtë e maqedonasve – gjë që duket më e mundshme.
Megjithatë, kjo vepër krejtësisht e harruar ekziston ende; Ai mbijeton në dy kopje të shkruara me dorë, në Bibliotekën e Vatikanit dhe bibliotekën e Museo Correr, Venecia, dhe e zbuluar së fundmi nga Noel Malcolm.
Pasi lexova këtë dokument në librin më të fundit të Noel Malcom për Historinë Shqiptare “Rebelët, Besimtarët, të Mbijetuarit” botuar nga Oxford University Press në 2020, u bëra kurioz për termin/emrin gjeografik Kosovë që Antonio Bruni nuk e përmend fare para 426 vite në traktatin e tij për trojet shqiptare në Bajlerbejlik të Rumelit.
Kontaktova një eksperte të gjuhës osmane në Stamboll nëse ajo mund të mësonte se me çfarë emri ishte regjistruar Beteja e Prishtinës, afër Prishtinës, e zhvilluar në vitin 1389. Fatkeqësisht ekspertja osmane nuk ishte në gjendje të hulumtonte dokumentet arkivore të viteve 1389-1500.
Të gjitha indikacionet tregojnë se termi Kosovë erdhi në ekzistencë pas vitit 1850 kur Rusia detyroi Perandorinë Osmane ta emërtojë këtë zonë si Vilajeti i Kosovës.
Daj, me anë të kësaj letre po te kërkoj të eksplorojshë përmes kontakteve tuaja se si quhej ky rajon kur osmanët arritën në 1389.
Te fala,
Nipi, Muharrem Gajtani, Canada
PS: Pergjegja Kosova Muhaberesi nuk vlen se do me then se u mar nga dokumentat mbas 1800 ose ma vone.
Discussion about this post